The vyahrutis
ॐ ଭୂଃ ଭୂବଃ ସ୍ବଃ … ସପ୍ତ ବ୍ୟାହୃତି ଚେତନାର ସାତଟି ସ୍ତର ଏବଂ ଆହୁରି ଅନେକ କିଛି। ଭୂଃ ପ୍ରାଣ ର ସୃଷ୍ଟି ବ୍ୟାପାର କୁ ସୂଚିତ କରେ । ଯାହା ନେପଥ୍ୟରେ ଅଛି, ତାକୁ ପ୍ରଭୁ ବରାହ (ବାରାହୀ ଶକ୍ତି ) ପଥକୁ ନେଇ ଆସନ୍ତି। ସ୍ବଃ ସବୁକିଛି କୁ ପ୍ରକଟ କରେ । କିନ୍ତୁ ମଝିରେ ବ୍ୟବଧାନ ରହିଲା ଭୂବଃ, ଅର୍ଥାତ୍ ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ । ପ୍ରକଟ ହେବା କଥା କିନ୍ତୁ ହେଉ ନାହିଁ ।
ଏହାର କାରଣ ବାଣୀ ରେ ରହିଲା। ବାଣୀ ବ୍ୟକ୍ତ କରେ । ଶବ୍ଦ ସୃଷ୍ଟି ଓ ବିଶ୍ବ ସୃଷ୍ଟି ଏକା କଥା। ଏହା ଚାରି ଟି ସ୍ଥର ରେ ହୁଏ। ପରା,ପଶ୍ୟନ୍ତି, ମଧ୍ୟମା ଓ ବୈଖାରୀ। ପରା ସ୍ଥରରେ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଏହା କଳ୍ପନାତୀତ ।ପର ସ୍ଥର ହେଲା ପଶ୍ୟନ୍ତି । ଏଠାରେ ଶବ୍ଦ ଓ ତାହାର ଅର୍ଥ ମିଶି ରହିଥାନ୍ତି ।ମଧ୍ୟମା ରେ ଶବ୍ଦ ଓ ଅର୍ଥ ଅଲଗା ହୋଇ ଯାଆନ୍ତି । ତାପରେ ବୈଖାରୀ ।ଏଠାରେ କେବଳ ଶବ୍ଦ ।ଆମେ ବୈଖାରୀ ଭୂମିରେ କଥା ହେଉ। କେବଳ ଶବ୍ଦ ଥାଏ । ଜପ ଶୁଦ୍ଧ ଏବଂ ଶୁଦ୍ଧତର ହେଲେ କ୍ରମଶଃ ମଧ୍ୟମା ଓ ପଶ୍ୟନ୍ତି ରେ ପ୍ରବେଶ କରେ । ଏହି ଅବସ୍ଥା ରେ ଶବ୍ଦ ଉଚ୍ଚାରଣ କଲେ ଅର୍ଥ ପ୍ରକଟ ହୁଏ। ଅର୍ଥାତ୍ ପାଣି ଉଚ୍ଚାରଣ କଲେ ପାଣି ସାମନାରେ ଉପସ୍ଥିତ ହୁଏ ।ଏହି କାରଣରୁ ଉଚ୍ଚତର ଅବସ୍ଥା ପ୍ରାପ୍ତ ଯୋଗୀ ସମସ୍ତ ଭାଷା ବୁଝି ପାରନ୍ତି । ଆମେ ଓଡିଆ ରେ ପାଣି କହିବା ଆଗରୁ ପାଣିର କଳ୍ପନା ଟି ମନରେ ଥାଏ ଏବଂ ଯେଉଁ ଭାଷାରେ କହିଲେ ମଧ୍ୟ ପାଣି ପଦାର୍ଥ ଟି ସମାନ। ବୈଦିକ ଋଷି ମାନେ ପଶ୍ୟନ୍ତି ଭୂମିରେ ଶବ୍ଦ ଉଚ୍ଚାରଣ କରୁଥିଲେ ଏବଂ ଅର୍ଥ ପ୍ରକଟ ହେଉଥିଲା। let there be light and there was light.